۱۳۸۷ مهر ۲۴, چهارشنبه

پدیده «بالاترین» و «ایرونی بازی» در فضای مجازی

بالاترین به عنوان گسترده ترین جامعه مجازی ایرانیان امروز نمونه خوبی است برای بررسی و تحلیل رفتار کاربران به جهت شناخت نسل امروز ایرانی. اگر کاربران اینترنت در ایران را حدوداً 10 میلیون نفر در نظر بگیریم، از این تعداد 15 هزار نفر در بالاترین عضو هستند و عده بیشتری به آن سر می زنند و لینک هایش را دنبال می کنند. برای همین می گویم نمونه خوبی است برای شناخت نسلی که اینترنت جزوی از زندگی اش شده. بالاترین امروز ملغمه ای است از زندگی و فکر انسان ایرانی درست همانطور که در جامعه واقعی جریان دارد.
1- بالاترین جامعه مجازی برپایه تکنولوژی وب 2 است. یعنی با یک پدیده فرا مدرن طرف هستیم که به آینده وب تعلق دارد. در بالاترین قرار است دموکراسی و تحمل عقاید متکثر را تمرین کنیم. اما در عمل می بینیم که «ایرونی بازی» در عمیق ترین سطح آن در بالاترین هم وجود دارد. البته عادت های ذهنی جامعه ایرانی کلاً در فضای وب فارسی حضور دارد اما در بالاترین بیشتر دیده می شود. کاربران بالاترین اگر با مطلبی مخالف باشند صرف نظر از اینکه لینک خوبی باشد یا نه به آن منفی می دهند. کاربران بالاترین احتمالاً بیشتر از میان جوانهای ایرانی و تحصیل کرده های سراسر دنیا هستند. گفتمان رایج این نسل گفتمان ضد مذهبی است. برای همین با مطالب مذهبی و کاربران «بالاحزبل» برخورد می شود و گاه هست که لینک ها و نظرات شان آنقدر منفی می گیرند که حذف می شوند. کسانی که با لینک های سرگرمی و عکس های اروتیک مشکل دارند اگر جای مدیران بالاترین باشند بخش سرگرمی را حذف می کنند.
2- در نظرات شاهد بدترین فحاشی ها بوده ایم. بیشتر در مورد لینک های سیاسی و مذهبی دیده ایم که این اتفاق می افتد. قرار است به عقاید همدیگر احترام بگذاریم ولی خیلی راحت مخالفمان را ترور شخصیتی می کنیم.
3- بعد از شروع عضوگیری مجدد که چندین ماه است ادامه دارد بالاترین آنقدر شلوغ شده است که لینک های خوب به راحتی در صفحه لینک های تازه مدفون می شوند و گاه اصلاً دیده نمی شوند. گاه به نظر می آید بالاترین هم مثل جامعه ایران به صورت «هیئتی» مدیریت می شود و کسی بالای سر کار نیست. اعضا به راحتی تخلف می کنند، تیتر و توضیحات درست نمی زنند اما بازهم لینک هایشان رای بالایی می آورد. بسیاری از کاربران اصلاً یکبار هم قوانین را نخوانده اند. مدیران بالاترین حتماً باید فکری به حال این همه لینک که در صفحه لینک های تازه می مانند و دیده نمی شوند بکنند. خیلی راحت می شود محدودیت ارسال لینک گذاشت. بارها کاربران پیشنهاد های خوبی داده اند که تا الان توجهی به آن نشده است.
4- در بالاترین با یک سری «Brand» طرف هستیم که فارغ از اینکه مطلب شان خوب باشد یا نه حتماً رای بالایی می آورد. نمونه های آن واضح اند. اگر در پایان تیتری نوشته شده باشد «تلخ نوشته ها» یا «قند نوشته ها» یا «علیرضا رضائی» یا «تاکسی نوشت ها» حتماً رای بالایش تضمین شده است.اینها فقط مثال هستند و قصد قضاوت در مورد نوشته های خوب این اشخاص نیست. لینک های کاربران قدیمی هم همینطور است. هرچقدر هم که لینک بدی باشد بروبچه های قدیمی هوای همدیگر را دارند و لینک های همدیگر را داغ می کنند.
5- عقده ها و حقارت ها و تابو ها و عادت های ذهنی انسان ایرانی به فضای مجازی هم تسری پیدا کرده است. نسلی که فضای مجازی را در این ده سال ورود اینترنت به ایران تجربه کرده البته با نسل های قبل در خیلی جهات متفاوت است. این نسل دارد تلاش می کند که ذهنیت اش را تغییر دهد. تلاش می کند اشتباهات تاریخی پدرانش را مرتکب نشود. اما این تلاش اگر خودآگاهانه نباشد حالا حالاها به نتیجه نمی رسد.
6- عده زیادی از کاربران بالاترین مخالف سیاست های جمهوری اسلامی هستند. تمام لینک های مخالف جمهوری اسلامی رای بالایی می آورد. اما ما به ازای بیرونی این مخالفت کجاست؟ این پانزده هزار کاربر در زندگی واقعی شان چگونه مخالفت شان را بروز می دهند؟ آیا حاضرند هزینه ای برای عقایدشان بپردازند؟ یا اینکه فقط در فضایی مجازی که می دانند خطری برایشان ندارد ابراز عقیده می کنند؟
7- من خوشحالم که پدیده ای مثل بالاترین در فضای مجازی ایرانیان وجود دارد. از دست اندرکاران آن تشکر می کنم و تلاش می کنم برای بهتر شدن این جامعه مجازی نقش خودم را ایفا کنم.